استاندارد ایزو ۹۰۰۱ مهم ترین و محبوب ترین استاندارد ایزو در سطح جهان است. امکان صدور و اخذ گواهینامه ایزو برای این استاندارد وجود دارد. از طریق مطالعه متن این استاندارد می توانید با الزامات این استاندارد و نحوه اجرای آن آشنا شوید. این استاندارد برای کلیه بنگاه های اقتصادی با هر فعالیت و اندازه ای کاربرد دارد. به کارگیری یک سیستم مدیریت کیفیت، یک تصمیم استراتژیک برای سازمان است که به سازمان کمک می نماید تا عملکرد کلی خود را بهبود داده و یک مبنای منطقی برای فعالیت های توسعه پایدار فراهم نماید.
مبنای بالقوه استقرار مدیریت کیفیت براساس این استاندارد بین المللی برای یک سازمان شامل موارد زیر می باشد:
- توانایی ارائه مستمر محصولات و خدماتی که الزامات مشتری، قانونی مقرراتی را برآورده می سازند
- تسهیل فرصت ها به منظور افزایش رضایت مشتری
- پرداختن به ریسک ها و فرصت های مرتبط با اهداف و محیط سازمان
- توانایی اثبات انطباق با الزامات مشخص شده سیستم مدیریت کیفیت، این استاندارد بین المللی می تواند توسط طرف های درون و برون سازمانی مورد استفاده قرار گیرد.
مقصود این استاندارد بین المللی به این معنی نیست که نیاز به موارد زیر باشد:
- یکسانی در ساختار سیستم های مختلف مدیریت کیفیت
- هم راستایی مستندات با ساختار بند به بند این استاندارد بین المللی
- استفاده از واژگان خاص این استاندارد بین المللی در سازمان
الزامات سیستم مدیریت کیفیت مشخص شده در این استاندارد بین المللی، مکمل الزامات محصولات و خدمات می باشد. این استاندارد بین المللی رویکرد فرآیند شامل چرخه PDCA (طرح ریزی، اجرا، بررسی و اقدام) و تفکر مبتنی بر ریسک را بکار گرفته است. رویکرد فرآیندی سازمان را قادر می سازد تا اطمینان یابد که منابع کافی به فرآیندها اختصاص یافته و مدیریت می شوند و فرصت های بهبود تعیین شده بر روی آن ها اقدام انجام می گیرد.
تفکر مبتنی بر ریسک، سازمان را قادر می سازد تا عواملی که می توانند موجب انحراف فرآیندها و سیستم مدیریت کیفیت از نتایج طرح ریزی شده، شوند را تعیین نموده و کنترل های پیشگیرانه ای برای به حداقل ساندن این اثرات منفی و استفاده حداکثر از فرصت هایی که با آن ها به وجود می آیند به کار گیرد.
برآورده سازی مستمر الزامات و پرداختن به نیازها و انتظارات آینده، باعث می شود سازمان ها با چالش قرار گرفتن در یک محیط دارای پیچیدگی و پویایی رو به افزایش مواجه شوند. به منظور دستیابی به این هدف، سازمان علاوه بر اصلاح و بهبود، ممکن است از اشکال متنوعی از بهبود، همچون تغییر اساسی، نوآوری و سازمان دهی مجدد ضروری باشد.
در این استاندارد بین المللی، اشکال مختلف فعل ها به صورت زیر استفاده می شود:
- “باید” نشان دهنده یک الزام است
- “بایستی” نشان دهنده یک توصیه است
- “ممکن است” نشان دهنده یک اجازه است
- “می تواند” نشان دهنده یک امکان یا قابلیت است
در متن استاندارد ایزو ۹۰۰۱ ویرایش ۲۰۱۵ اطلاعاتی که با “یادآوری” نشان داده شده اند، برای راهنمایی در درک یا شفاف سازی الزام مربوطه می باشند.
این اثر ترجمه متن استاندارد سیستم مدیریت کیفیت می باشد که در سال 2015 توسط سازمان جهانی استاندارد منتشر شده است؛ در ترجمه متن به شیوایی و کاربرد معانی توجه ویژه شده است و متن مشترک میان استانداردهای گوناگونی با رنگ سرمه ای و قرمز متمایز شده است.
