از آن جا که بیشتر مخازن کشور در نیمه دوم عمر خود به‌سر می‌برند و هر چه از عمر مخزن می‌گذرد برداشت از آن دشوار‌تر می‌شود باید با روش‌های خاصی با توجه به شرایط مخزن، برداشت از آن را بهتر و بیشتر کرد، البته این نکته را نباید فراموش کرد که در روش‌های ازدیاد برداشت باید از میان روش‌های مختلف بهترین آن را از لحاظ عملی و اقتصادی انتخاب کرد.
در این پروژه سعی شده روش‌های مختلف ازدیاد برداشت معرفی و موارد کاربرد آن ها توضیح داده شود.
مخزن هیدروکربوری ساختاری است متخلخل و نفوذپذیر در زیرزمین که انباشتی طبیعی از هیدروکربورها را به صورت مایع و یا گاز در خود جای داده و به‌وسیله‌ی سنگ‌های غیرتراوا از محیط اطراف مجزا گردیده است.
درتوصیفی ملموس‌تر می‌توان مخازن هیدروکربوری را به بادبادکی پر از هوا تشبیه کرد که پوسته‌ی این بادبادک نقش همان سنگ‌های غیرتراوا را بازی می‌کند و به محض سوراخ کردن این محیط متعادل سیال‌های مخزنی (هم‌چون هوا که به سرعت از بادبادک خارج می‌شود) توسط نیروهای هیدرولیکی به درون چاه رانده می‌شوند.
البته قدرت این رانش طبیعی هم‌زمان با تولید از مخزن کاسته می‌شود، چنان‌که برای نمونه گفته می‌شود مخازن ایران به طور متوسط سالانه ۱۰-۸ درصد افت طبیعی فشار مخزن و افت دبی تولید از چاه – افت دبی تولید از چاه با افت فشار مخزن رابطه مستقیم دارد.
با افت مداوم فشار مخزن، دبی تولید رفته‌رفته کم شده تا جایی که دیگر تولید طبیعی از مخزن مقرون به‌صرفه نخواهد بود. این نقطه زمانی اتفاق می‌افتد که بازیابی (Recovery) نفت از مخزن به نسبت پائین است. این بازیابی برای مخازن ایران حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد است؛ به عبارتی ۸۵ تا ۸۰ درصد کل نفت مخزن در سازند باقی می‌ماند.
بنابراین برای برداشت نفت‌های باقی‌مانده در مخزن نیازمند روش‌های جدید و تکنیک‌های پیشرفته هستیم. ازاین رو می‌توانیم مراحل تولید از یک چاه را به طور کلی به دو دسته‌ی زیر تقسیم کنیم (که البته این تقسیم‌بندی به نحوه‌ی برداشت از مخزن اطلاق می‌شود):
- تولید طبیعی (Primary Recovery)
- تولید بهبودیافته (IOR or Improved Oil Recovery)
» فهرست مطالب:
مقدمه
فصل اول: ازدیاد برداشت از مخازن (EOR)
- روش های افزایش بهره وری نفت
- تعریف EOR
- برداشت نفت
- روش Primary & Secondary & Tertiary
- طبقه بندی روش های ازدیاد برداشت
- مکانیسم های تولید اولیه مخازن نفتی
- انواع مکانیسم
- رانش گاز محلول
- انبساط کلاهک گازی
- رانش آب
- رانش ناشی از تراکم مخزن
- افزایش بازیافت نفت (روش های ثانویه)
- آنالیز تزریق غیرامتزاجی متناوب آب وگاز
- گازلیفت
- انواع روش های گاز لیفت
- افزایش بازیافت نفت (مرحله سوم برداشت)
فصل دوم: عوامل موثربر (EOR)
- Efficiency
- Areal Sweep Efficncy
- آزمایشات مختلف روی مخزن
فصل سوم: دسته بندی کلی روش های (EOR)
- روش های کنترل Mobility
- افزودن پلیمر به آب تزریقی
- روش تشخیص سیال Misible&Immiscible
- روش های Forward & Reverse & Enrichedair & Meor
- روش تزریق ژل در ازدیاد برداشت از مخزن نفت
- روش گوناگون تشکیل ژل
- EOR Processes
- روش های امتزاجی
- Polymer Flooding
- تزریق CO2
- تزریق هیدروکربن
- گازاحتراق - نیتروژن روبی
- Steam Flooding
- خلاصه جدول بندی شده ضوابط روش های ازدیاد برداشت نفت
ضمیمه: واژگان
منابع
