تخمین گرها و شبیه سازهای مختلفی برای مدل سازی ویژگی های ایستا و پویای مخازن هیدروکربوری، وجود دارند. از آنجا که مبانی عملکرد تخمین گرهای مختلف با هم متفاوت است، لذا گزینش تخمین گر و شبیه ساز بهینه برای مدل سازی ویژگی های مختلف مخزنی، از اهمیت بسزائی برخوردار است. کریجینگ، ضمن تضمین کمینه کردن واریانس تخمین، به عنوان یکی از بهترین تخمین گرها در بسیاری از نرم افزارهای مدل سازی مخزن مورد استفاده قرار می گیرد. اتفاقاً این تخمین گر توسط بسیاری از متخصصان مخزن نیز برای مدل سازی مورد استفاده است. در این مقاله، تلاش شده، بعضی نقاط مبهم و ضعف کریجینگ، در شناسایی ساختار مخازن نفت و گاز و تخمین یا شبیه سازی آنها، مورد بررسی قرار گرفته و حتی الامکان، ابزار مناسب جهت جایگزینی با زمین آمار معرفی گردد.
یکی از این مسائل بررسی شده، ناتوانی نسبی واریوگرم در شناسایی ساختارهای متناوب و تودرتو مخازن هیدروکربوری است. اثبات شده که در این مواقع استفاده از ابزار تجزیه سیگنال، همچون فوریه، فوریه سریع و موجک می تواند مفید باشد. همچنین در خصوص نقیصه خاصیت هموارسازی کریجینگ، و تبعات آن در مدل سازی متغیرهای با تغییرپذیری شدید، بحث شده و بهره گیری از شبیه سازهای مبتنی بر فرکتال در این مواقع توصیه شده است. در نهایت مواردی از ضعف زمین آمار در کشف ساختار ذاتی فضای مورد مطالعه بیان شده و تلاش شده روشی برای شناخت ذات فضای مورد مطالعه و وارد سازی آن در مدل سازی ارائه شود، که به این ترتیب نتایج معتبرتری در مدل سازی به دست خواهد آمد.
کلمات کلیدی: نفت و گاز، مخزن، تخمین گر، شبیه سازی، مدل سازی، کریجینگ، زمین آمار، فرکتال، موجک، فوریه، فوریه سریع
