این سند راهنمای جامع مدیریت پسماندهای بیمارستانی است که انواع پسماند بیمارستانی را به ۸ دسته اصلی تقسیم میکند: عفونی، برندهنوکتیز، آسیبشناختی، دارویی، ژنوتوکسیک (سایتوتوکسیک)، شیمیایی، پرتوساز و فلزات سنگین.
تولید پسماند در بیمارستانها حدود ۰.۵–۸ کیلوگرم به ازای هر تخت در روز است که ۸۰٪ آن عمومی و ۲۰٪ خطرناک است. تفکیک درست از لحظه تولید با رنگ سطل زبالههای بیمارستانی (کیسه سیاه = عمومی، زرد/قرمز = عفونی، ظرف سخت زرد + علامت برنده = نوکتیز، ظروف مخصوص = سایتوتوکسیک و پرتوساز) کلید اصلی مدیریت ایمن است.
سند تأکید دارد بر به حداقل رساندن تولید، بازیافت زبالههای بیمارستانی (استفاده مجدد از برخی سرنگها و وسایل شیشهای پس از استریل، بازگرداندن داروهای تاریخپسداده به تأمینکننده). روشهای دفع پیشنهادی: سوزاندن در زبالهسوز دمای بالا، اتوکلاو، گندزدایی شیمیایی، محفظهسازی (Encapsulation) نوکتیزها و دفن مطمئن. خطرات اصلی: عفونت (هپاتیت B/C، HIV)، مسمومیت شیمیایی، پرتو و آسیب نوکتیز برای پرسنل، بیماران و زبالهگردها.
سوزاندن در دمای بالا یا برگرداندن به تأمینکننده بهترین روش برای پسماندهای سایتوتوکسیک و شیمیایی است. سند بر اساس توصیههای WHO و قطعنامه ۲۱ سازمان ملل تدوین شده و مسئولیت نهایی را بر عهده تولیدکننده (بیمارستان) میداند.
به درد چه کسانی میخورد؟
- مدیران و کارشناسان کنترل عفونت بیمارستانها
- مسئولین بهداشت محیط و مدیریت پسماند مراکز درمانی
- پرستاران و پرسنل اتاق عمل (برای تفکیک درست با رنگ سطل زبالههای بیمارستانی
- داروسازان بیمارستان (مدیریت داروهای تاریخگذشته و سایتوتوکسیک)
- مهندسین بهداشت و دانشجویان رشتههای بهداشت محیط، پرستاری و مدیریت بیمارستان
- سازمانهای شهرداری و شرکتهای دفع پسماند پزشکی که میخواهند سیستم بازیافت زبالههای بیمارستانی و دفع ایمن راهاندازی کنند.
