امروزه یکی از مباحث مهم در جامعه شناسی سیاسی، دیاسپورا و نقش آن در راستای تقویت فرهنگ گرایی قومی در جوامع متکثر می باشد. جامعه دیاسپورا به عنوان یک کارگزار استراتژیک، پیشتاز حرکت ملی گرایانه و خالق جایگاه راهبردی برای خلق گفتمان های ملی است. ساختار فرصت ها و ظهور قومیت های مختلف در دیاسپورا به عنوان کارگزاران اصلی تعارض و ناسیونالیسم در خاورمیانه کنونی نقشی اساسی را ایفا می نماید. از سویی ناسیونالیسم در دیاسپورا صورت می گیرد و جوامع دیاسپورا تاثیر زیادی بر روی گفتمان و سیاست های سرزمینی می گذارند و بررسی آن در قالب نقش آفرینی اجتماعی حائز اهمیت است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش دیاسپورا و چندفرهنگ گرایی در ایران می باشد. جامعه ایرانی نیز همانند اکثر جوامع غیرغربی که شاهد تجربه مدرنیزاسیون برون زا و کارگزارانه از جانب دولت و به تقلید از الگوی غربی بوده اند، در تاریخ معاصر خود با چالش ها و بحران هایی از مجرای دو مسأله عمده مذکور دست به گریبان بوده است.
چنین پدیده ای، اتخاذ سیاستی نوین را برای مدیریت راهبردی تنوع فرهنگی - قومی ضروری می سازد؛ سیاستی که بر پایه آن، یکپارچگی و همبستگی ملی به شیوه ای درون جوش، ساختاری و پایدار، تأمین گردد. چنین رویکردی به جای طرد تنوع قومی - فرهنگی، بر پایه تحقق حقوق شهروندی و تعریف هویت ملی بر مبنای وحدت در عین کثرت، استوار است.
